Soğuk Ortam (Hipotermik) ve Antrenman

Soğuk ortam ve antrenman yani hipotermik ortamda antrenman konusu hakkında çok soru aldık. Sağlıklı mı? Uygun giyinmek önemli mi? Vücut ısısı ne durumda olmalı? gibi… Bizde hepsini birden cevaplamaya karar verdik.

Soğuk Ortam (Hipotermik) ve Antrenman

İnsan organizması soğukla karşı karşıya geldiğinde, vücut ısısını belirli bir süre koruduğu ancak deride meydana gelen aktif soğuma ile iç ısınında düştüğü gözlenmiştir. Birçok spor dalında sporcunun hipotermi koşullarına maruz kalma olasılığı vardır. Bu durum, hem sakatlık için uygun bir zemin hazırlar, hem de soğuğun etkisiyle değişik sorunlar ortaya çıkar. Ayrıca soğuk ortamın sempatik sinir sistemini uyararak enerji harcamasında artış meydana getirdiğini ve organizmanın soğuğa  tahammül edebilmesinin istirahat metabolik hızını arttırması ile mümkün olduğunu görmekteyiz. Soğuğa maruz kalındığında ekstremitelerde ısının daha da düştüğü ve bu düşüşün rektal ısıyıda düşürdüğü görülmektedir. Organizmaya ısı kazanımı 1. çevreden transfer 2. fizyolojik süreçlerle çekirdek ısı artışı ile sağlanılır.

Antrenman sırasında soğuk çevrenin etkisiyle organizmada meydana gelen etkiler pek azdır. Bunu nedeni çalışmakta olan vücut, enerji üretmek suretiyle ısı üretir ve meydana gelen fazla ısı vücudun üşümesini önler.

Soğuk ortamda ısı kaybı söz konusu ise; 

• Deri altı kan damarlarının büzülmesi, (Kanın yüzeye değil de iç bölgelere doğru çekilmesi).
• Titreme ve kassal aktivite artışı ile enerji üretimi,
• Hormon salınımı ile epinefrin, norepinefrin, tiroid ve tiroksin artışı ile bazal metabolik hızın yükselmesi, (Tiroksin ve tiroid salınımı çok soğukta gerçekleşir).

Ayrıca soğuk ortamda yapılan antrenmanlarda ısının kaybedilmesi gerekiyorsa, fazla ısı soğuk hava ile kolayca uzaklaştırılır ve ısı dengesi sağlanılır.

Soğuk Ortamda Antrenmanın Olumsuz Etkileri

• Soğuk ortamda alınan hava ne kadar soğuk olursa olsun, solunum yollarında ısınır ve 32 dereceye kadar yükselir. Soğuk hava ısındıkça su tutmaya neden olarak vücuttan sıvı kaybı, ağız ve boğazda  kuruluğa neden olur.
• Normal şartlara göre nefes alma-verme süresi 1/3 kısalır.
• Dakika solunum sayısı değişebilir.
• Yüksek yerlerde  soğuğa maruz kalınacak şekilde yapılan antrenmanlar (1600 mt’den yüksek) faranjit ve anjine neden olabilir. Çünkü ısı her 1000 m’de bir 6.5 derece düşer. bu daha çok dağcılık için önemlidir.
• Özellikle dağcılık sporunda vücut ısısının normalin altına düşerek tatlı bir uyku ve sonrada ölüme yol açan soğuğun bu etkisine hipotermia denir. Ayrıca el ve ayak parmak uçlarında donuklar görülebilir.
• Su ortamında yapılan egzersizlerde soğuğun etkileri daha belirgindir. Yüzücülerde deri altı yağ dokusunun fazla oluşu ısı kaybını azaltıcı bir yalıtım görevi görmektedir. Bu yüzden şişman kişiler zayıflara göre soğuğa daha dayanıklıdır.
• Rüzgarlı ortamlarda soğuğa alışmak daha da zordur.

Çekirdek ısı (rektal)’da 4 derecelik bir sapma zihinsel ve fiziksel çalışma kapasitesini bozmaktadır.

Soğuk ortamda antrenman veya egzersiz yaparken ;

1. Giysinin bol ve kat kat olması prensibine göre giyinilmesi,
2. Bol sıcak sıvı alınması,
3. Rüzgardan korunmak ve
4. Antrenman öncesi ısınma gibi faktörlere dikkat edilmelidir.

Sıcak Ortam (Hipertermik) ve Antrenman adlı makalemizi okumak için buraya tıklayabilirsiniz.

[quotes quotes_style=”bquotes”]Yararlanılan Kaynak : Prof. Dr. Mehmet GÜNAY, Prof. Dr. Kemal TAMER, Prof. Dr. İbrahim CİCİOĞLU, Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü, Gazi Kitabevi, Ocak 2013[/quotes]