Anatomik Terimler

Anatomik Terimler’in oluşumunda tarihteki ilk hekimlerin büyük payı vardır. Hipokrat ve Aristo’nun etkisiyle eski Yunanca, İbni Sina’nın etkisiyle bir kısım Arapça kelime ve modern anatominin kurucusu Vesalius’un etkisiyle büyük ölçüde Latince kullanılmıştır. Yunanca kökenli olanları da daha sonra az veya çok Latinleştirilmiştir.

Günümüzde anatomide kullanılan Anatomik Terimler ‘in büyük kısmı Latincedir. Anatomik terimler arasında bir bütünlük sağlanması amacıyla 1895 yılında Alman Anatomi Derneğince düzenlemeler yapılmıştır.

Günümüzde her beş yılda bir yeniden gözden geçirilmektedir.

Anatomide Yön ve Pozisyon Belirten Anatomik Terimler

Anterior (ön) / Posterior (arka)
Superior (üst) / Inferior (alt)
Medialis (iç yan) / Lateralis (dış yan)
Internalis (iç) / Eksternalis (dış)
Dekster (sağ) / Sinister (sol)
Cranialis (baş tarafında bulunan)
Caudalis (Kuyruk tarafında bulunan)
Superficialis (yüzeysel) / Horizontalis (yatay)
Ventralis (karın) / Dorsalis (sırt)
Proksimalis (gövdeye yakın kısmında bulunan)
Distalis (Gövdeye uzak kısımda bulunan)
İpsilateralis (aynı tarafta) / Contralateralis (karşı tarafta bulunan)
Centralis (merkezi) / Peripheralis (çevresel)
Apex (tepe) / Basis (taban)
Apicalis (tepede) / Basalis (tabanda)
Longitudinalis (uzunlamasına seyreden)
Transversus (enine seyreden)
Medianus (orta çizgide olan)
Intermedius (İki oluşum arasında bulunan)

Ekstremitelerde Yön ve Pozisyon Belirten Anatomik Terimler

Üst ekstremite için: Radialis (radial tarafta bulunan) / Ulnaris (ulnar tarafta bulunan)
El için: Palmaris: (avuç içi tarafında bulunan) / Dorsalis ( el sırtı tarafında bulunan)
Alt ekstremite içi: Tibialis (içte, tibial tarafta bulunan) / Fibularis (Fibular tarafta, dışta bulunan)
Ayak için: Plantaris (ayak tabanıyla ilgili) / Dorsalis (ayak sırtıyla ilgili)

Vücut Hareketlerini Tanımlayan Anatomik Terimler

Abduksiyon: Orta hattan uzaklaşma. Örneğin kolun yana doğru açılması.
Adduksiyon: Orta hatta yaklaştırma. Kolun ya da bacağın tekrar gövdeye yaklaştırılması.
Fleksiyon: Bükülmedir. Örneğin dirsek ya da diz ekleminin bükülmesidir.
Ekstansiyon: Açılma veya gerilme. Bükülmüş dirsek ya da dizin tekrar açılması, gergin konuma getirilmesidir.
Sirkümdiksiyon: Bir nokta etrafında gerçekleştirilen dairesel hareket. Örneğin kolun omuz etrafındaki dairesel hareketi böyledir.

Yukarıdaki ilk dört hareket “açısal hareketler” (angular) olarak bilinir. Sirkümdiksiyon bunların bileşimidir. Bunlarla beraber özel terimler de kullanılır.

Özel Tanımlı Hareketler

Internal Rotasyon: İçe doğru dönmedir.
Eksternal Rotasyon: Dışa doğru dönmedir.
Elevasyon: Yukarı kaldırma
Depresyon: Aşağı indirme
Supinasyon: Avuç içinin yukarı doğru, su içecek gibi çevrilmesidir.
Pronasyon: Avuç içinin arkaya bakacak şekilde çevrilmesidir.
Plantar fleksiyon: Ayağın ve parmakların aşağıya yönelmesi.
Dorsal Fleksiyon: Ayak bileğinin yukarıya kalkması.
İnversion: Ayak bileğinin iç kısımının yükselmesidir.
Eversion: Ayak bileği dış kısımının yükselmesidir.
Opposition: Başparmağın diğer parmaklara yaklaşması.
Reposition: Baş parmağın diğer parmaklardan uzaklaşması.

Diğer Bazı Anatomik Terimler

Abdomen (karın)
Ala (kanat)
Anulus (halka)
Arter (Atardamar)
Articulatio (eklem)
Brevis (kısa)
Crista (çizgi şeklinde kabartı)
Ektremite (taraf)
Facies (yüz)
Foramen (delik)
Fossa (çukur)
Insicura (çentik)
Linea (çizgi)
Ligament (bağ)
Longus (uzun)
Margo (Kenar)
Musculus (Kas)
Nervus (Sinir)
Oss: (kemik)
Periost (kemik zarı)
Spina (dikensi çıkıntı)
Processus (büyük çıkıntı)
Tendon (kiriş)
Sulcus (oluk)
Valva (kapak)
Valvula (kapakçık)
Ven (toplardamar)
Vertebral (omurla ilgili)
Visser (organ)