Ekorekreasyonist Kimdir?

Merkezine “çevre” duyarlılığı ve sorumluluğunu koyarak gerçekleştirilen boş zaman aktivitelerine yani “ekorekreasyon” etkinliklerine katılan bireylere ” ekorekreasyonist ” diyoruz. Ekorekreasyonist “doğa merkezci” ve “ekolojik hassasiyetli” olan rekreasyon katılımcılarıdır. Ekorekreasyonistlerin tamamının “çevre dostu” veya “çevreye duyarlı” katılımcılar olması kuşkusuz beklenemez.

Rekreasyonistlerin faaliyete katılım amaçları içinde şiddetli bir istekle doğayla bütünleşmek veya doğa içinde mutluluğu aramak ya da doğada gerçekleştirdiği etkinlikler dikkate alındığında belirgin bir bilinç hali olduğu gözlenir. Bu ise, ekorekreasyonistlerin önemli bir kısmının “çevreci” olduklarının göstergesi olarak kabul edilir.

Ekorekreasyonist kavramının bütün rekreasyonel faaliyetler için çevre duyarlılık çağrışımı yapması beklenir. Ancak bu kavramın daha çok ve yaygın olarak doğa temelli aktivitelere katılan kişiler için kullanılması söz konusudur.

Ekorekreasyonist bir tüketicidir. Tüketim ise, bir tüketme, yok etmedir. Tüketim kaynaklarının tasarruflu, etkin ve bilinçli olarak kullanılması, korunması ve sürdürülebilir olması ise, ekorekreasyonist için temel bir yaklaşımdır.

Rekreasyonel kaynaklara ekolojik ilkeler açısından yaklaşılması hem bugün hem de gelecek açısından büyük önem taşır. Bu sorumluluk bir taraftan doğal ortamları kullanarak boş zamanlarını değerlendirmek isteyen ekorekreasyonistlerde iken, diğer taraftan rekreasyonel hizmetleri sunan çeşitli kurum ve kuruluşlardadır.

Ekorekreasyonistler ve büyük bir kısmı ile ekoturistlerin diğer boş zaman tüketicilerine göre daha “çevreci” oldukları bir gerçektir. “İnsan sevdiği şeyleri korur” yaklaşımına uygun olarak, bu iki grup katılımcılarının da çok temel ortak noktaları “doğayla mutlu olmak” anlayışlarıdır. Bu durumda doğayı severek, doğa kaynaklı aktiviteler içinde olmak isteyen bu tür katılımcılar aynı zamanda doğayı korumayı, ona karşı sorumlu ve farkındalıklı davranmayı daima ön planda gerçekleştirecektir.

Doğa kaynaklarının rekreasyonel veya turizm amaçlı kullanımlarında esas sorunun kaynağını organizatörler, tur operatörleri ve benzeri kuruluşlar oluşturmaktadır. Yani sorun, ağırlıklı olarak boş zaman hizmet ve organizasyon arzı yapan kuruluşların “ekonomik” kaygılarla çevre duyarlılığını göz ardı etmelerinden kaynaklanmaktadır. Bu kesimin, çevre değerlerini, çoğu zaman ekonomik kaygılarla istismar etme niyetlerine, ekoturizmde olduğu gibi ekoloji, çevre ve ekosistem gibi kavramları paravan yaparak kullanma yollarına gitmekte oldukları ve tabi doğal yaşamın da canına okudukları görünür gibi durumdur.

“Dünya tektir. Olanakları sınırlıdır ve tükenebilir. Yaşam kaynaklarımız doğadadır. Ve nitelikli yaşam için ekolojik sürdürülebilirlik ve dengenin korunması önemlidir” anlayışının tüm dünyada giderek yaygınlaşması ile ekolojik sorunlara karşı duyarlılığın arttığı söylenebilir.

Bu durum “çevre dostu” faaliyetlerin ve politikaların yaygınlaşması sonuçlarını doğurmuştur.

Günlük yaşamlarda hayata geçirilen bu tutum ve davranışları ile ilgili bazı temel ilkeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Ekorekreasyonist çevre dostudur.
• Ekorekreasyonist “doğa merkezci” bir çevre yaklaşımını benimser.
• Ekorekreasyonist, doğal alanlar ve yaban hayatının asıl sahiplerinin, o bölgenin flora ve faunası olduğunun bilincindedir.
• Ekorekreasyonist, kullandığı doğal alanlarda geçici ve misafir olduğunun farkındadır ve ona göre davranması gerektiğini bilir.
• Ekorekreasyonist, atıklarını doğada bırakmaz.
• Tüketimi sınırlıdır. Doğal ürünlerin tüketimine dikkat eder. “Ekotüketici” veya “yeşil tüketici”dir.
• Ekorekreasyonist doğayı “tüketmeden” kullanır.
• Doğal alanlara müdahale etmeyi düşünmez. Varsa patika yolları kullanır. Gereksiz ise, bir taşı bile yerinden oynatmaz, yerini değiştirmez.
• Motorlu araç ve teknoloji kullanımı sınırlıdır.
• Ekorekreasyonist ekosistemler ve işleyişleri ile ilgili detaylı bilgi sahibidir.
• Bildiklerini ve deneyimlerini çevresiyle paylaşır.
• Çevreyle ilgili kuruluşlara ilgi gösterir. Bu kuruluşlar veya topluluklar içinde aktif görev üstlenmekten kaçınmaz.
• Ekorekreasyonistin doğadaki “ekolojik ayak izi” olabildiğince küçüktür.
• Ekorekreasyonist, hizmet aldığı işletme veya kişilerin doğayla olan ilişkisine dikkat eder. Gerekirse olumlu uyarılarda bulunur.
• Ekorekreasyonist  çevreyle ilgili tutum ve davranışların tüm yaşamına aktaracak kadar içselleştirebilmiştir.
• Ekorekreasyonist, çevreyle ilgili “kabul edilmiş” ve “kendilerine özgü” olan “etik” değerlere sahiptir.
• Son olarak ekorekreasyonistler, ekorekreasyon liderleri, uzmanları ve bu tür programların samimi organizatörlerinden; faaliyetlerini bir taraftan ekorekreasyonist politikalar çerçevesinde gerçekleştirmeleri beklenirken, diğer yandan nükleer santralleri ve silahları ortadan kaldırmak, temiz hava, su ve toprağı korumak, böcek ilaçlarını ve katkı maddelerini sınırlamak, aşırı nüfus artışı, plansız, plansız sanayileşme, düzensiz kentleşme, radyoaktif atıkların doğaya geçişini  engelleme, vahşi yaşam alanlarını ve yaban hayatını korumak ve geliştirmek, hayvan türlerini insan kıyımına karşı savunmak gibi sorumluluklar alması beklenir.