Laktik Asitin Vücuttan Atılması

Bugün ki makalede sizlere vücutta yorgunluk hissini veren laktik asitin vücuttan atılması ‘nı anlatacağım. Laktik asit anaerobik metabolizma sırasında oluşan bir üründür ve glikozun oksijensiz bir ortamda parçalanması sonucu oluşur. Kanda ve kasta birikerek yorgunluğa neden olur ve PH’ı düşürerek metabolik asidoza yol açar.

Laktik Asitin Vücuttan Atılması

Normal koşullarda 100 cc kanda 10 mgr (veya 1.1 mmol/lt) laktik asit bulunur. Antrenmanda anaerobik metabolizmanın etkisiyle laktik asit miktarı artar ve antrenmanın süresi ve şiddeti bu artışın düzeyini belirler. Yüksek şiddetle yapılan antrenmanlarda laktik asit birikimi daha çok artar ve PH’ın azalımı ile birlikte (metabolik asidoz) yorgunluğa neden olur.

Şekilde görüldüğü gibi %71 MaxVO2 şiddetindeki egzersizlerde laktik asit birikimi azken, bu birikim %86 Max VO2 şiddetindeki egzersizde en yüksek düzeydedir. Yine laktik asit oluşumu- birikimine bağlı olarak gerçekleşen PH azalımı %86 Max VO2 ile yapılan egzersizlere göre daha fazladır. Maksimal egzersizlerde laktik asitin 20 mmol/lt gibi bir düzeye erişebileceği bilinmektedir.

Egzersiz sonrasında laktik asidin uzaklaştırılması için enerji gerekmektedir. Bu enerji daha çok aerobik yolla sağlanmaktadır. Maksimal bir egzersiz sonrasında biriken laktik asitin yarısının uzaklaştırılması için 25 dakikalık dinlenme-toparlanma periyoduna ihtiyaç vardır. Ayrıca laktik asitin %95’i 1 saat 15 dk lık bir sürede uzaklaştırılır.

Egzersizden sonra yapılan toparlanma salt dinlenme ve aktif toparlanma şekilleriyle yapılabilir. Ağır egzersizlerden sonra yapılan toparlanma periyodundaki hafif egzersizler jog gibi (%35-40 Max VO2) vb., Laktik asitin daha hızlı uzaklaştırılmasına neden olur. Bu şekilde yapılan toparlanmaya egzersizli toparlanma veya aktif toparlanma adı verilir. Antrenman sonrası yapılan soğuma egzersizleri (warm down) buna bir örnektir ve laktik asidin uzaklaştırılmasında oldukça etkilidir. Toparlanma döneminde ayrıca sürekli yapılan egzersizler (jog gibi) interval yapılan egzersizlere göre daha avantajlıdır.

Burada üzerinde durulacak önemli bir diğer konu ise uzaklaştırılan laktik asitin fizyolojisidir.

Atılan Laktik Asidin Dönüşümleri

Ter ve idrar ile dışarı atılır : Egzersiz sonrasında bu yolla laktik asitin uzaklaştırılması önemsiz miktardadır.

Glikoz veya Glikojene çevrilir : Laktik asit karbonhidratların anaerobik ortamda parçalanması sonucu oluşur ve tekrar glikoz ve glikojene dönüştürülür. Fakat bu yolla uzaklaştırılma minimaldir.

Proteine Dönüşür : Vücutta kimyasal olarak laktik asit proteine dönüşebilir. Ancak bu dönüşüm laktik asitin uzaklaştırılması açısından önemsizdir.

Oksidasyona Uğrar : Laktik asit O2 varlığında pirüvik asite dönüşür ve krebs devrine girerek CO2 ve H2O ‘ya kadar indirgeni ve böylece kalp kası, iskelet kasları, beyin, karaciğer ve böbrekler laktik asiti enerji kaynağı olarak kullanırlar. Bu yolla laktik asidin metabolik bir yakıt olarak kullanımı egzersiz sonrasında toparlanmada laktik asidin uzaklaştırılması açısından büyük önem taşır. Bu durum toparlanmada, aktif toparlanmanın neden daha hızlı laktik asidin uzaklaştırılmasında etkili olduğunu daha iyi açıklamaktadır.

[quotes quotes_style=”bquotes”]Yararlanılan Kaynak : Prof. Dr. Mehmet GÜNAY, Prof. Dr. Kemal TAMER, Prof. Dr. İbrahim CİCİOĞLU, Spor Fizyolojisi ve Performans Ölçümü, Gazi Kitabevi, Ocak 2013[/quotes]