Yeni doğan bebeğinizle eve geldiniz. İlk birkaç gün boyunca, sadece uyuyan, beslenen ve bazen ağlayan bebeğinizle vakit çok keyifli geçecektir. Derken bir gün ansızın bebeğiniz kulakları sağır eden bir sesle bağırmaya, bacaklarını sallamaya ve yüzü kıpkırmızı kesilene kadar ağlamaya başlar. Ne yaparsanız yapın bebeğinizi susturmak mümkün olmaz. Ne yazık ki sorun burada da bitmemektedir. Bebeğiniz bunu her gün veya her gece aynı saatte tekrarlamaya başlar. İşte bu noktada kolik dünyasına adım atmışsınız demektir.
Kolik nedir?
Tüm bebekler ağlar… Ağlamak bebekler için ihtiyaçlarını ifade etmenin en iyi ve yegane yoludur. Ebeveynler olarak bizler bu ihtiyaçları karşılamaya biyolojik olarak programlanmışızdır. Ancak kolik bebeklerde ağlama aniden ve hiçbir görünür sebep olmaksızın başlar. Bebeğiniz neredeyse sonsuza kadar sakinleşmeyecekmişçesine ağlamaya devam eder.
Kolik bir hastalık veya teşhis değil bazı davranışlar bütününe verilen isimdir. Normal koşullarda sağlıklı olan, herhangi bir sağlık sorunu veya ihtiyacı bulunmayan bebeklerde ağlama davranışlarına verilen genel isim olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla kolik için kesin bir çözüm yolu yoktur. Kolik her 5 bebekten 1’inde görülen yaygın bir durumdur. Ağlama süreleri bazen saatlerce sürebilir. Kolik bir bebeği ağlarken sakinleştirmek çok zordur.
Kolik tespitinde aşağıdaki hususlar değerlendirilmelidir:
- Ağlamanın en az bir saat sürmesi,
- Haftada en az 3 gün bu durumun gerçekleşmesi,
- Art arta 3 hafta sürmesi
Durumunda bebek kolik olarak kabul edilir.
Kolik genellikle bebek 6 haftalıkken doruk noktasına ulaşır. Bebek 10-12 haftaya ulaştığında kolik ortadan kalkar. Genellikle 3. Ay ve sonrasında kolik görülmez. Kolik aniden yok olacağı gibi kademeli olarak da ortadan kalkabilir.
Bebeklerde Kolik Belirtileri
Bebeğinizin kolik bebek olduğundan nasıl emin olabilirsiniz? Yukarıda saydığımız üç kurala ek olarak bebeklerde kolik belirtileri şunlardır:
- Günün yaklaşık olarak aynı saatlerinde ağlamaya başlamak (genellikle akşamüstü veya gecenin erken saatlerinde)
- Herhangi bir sebep olmaksızın ağlama,
- Bacaklarını kaldırma, ellerini ve bacaklarını sürekli hareket ettirme,
- Gözlerini sıklıkla kapatma, büyük açma, kısa sürelerle nefesini tutma,
- Ağlama sırasında kaka yapma, gaz çıkarma, kusma,
- Yemek ve uyku sırasında ağlamalar.
Bebeklerde Kolik ve Normal Ağlama Arasındaki Farklar
Koliğin tam olarak ne olduğuna dair kesin bir tanımı yoktur. Kolik belirtileri bebekler arasında farklılık gösterebilir. Ancak uzmanlar kolik ile normal ağlama arasındaki fark konusunda bazı ipuçlarına sahiptir. Kolik bebeklerde ağlama bir bakıma çığlık atmaya benzer ve bebeğin karnının doyurulması ya da bezinin değiştirilmesi ağlamayı kesmez. Normal ağlama kolik ağlamasına göre daha kısa sürelidir. Kolik bir bebek ise saatlerce ağlayabilir. Sıklıkla ağlama seansları her gün tekrarlanır.
Bebeklerde Kolik Neden Olur?
Koliğin esas sebebi tam bir gizemdir. Uzmanlar bu konuda genlerin veya hamilelikte ya da doğumda gerçekleşen bir şeyin etkili olabileceğini düşünmektedir. Kolik durumunun anne baba ile hiçbir ilgisi yoktur. Bu nedenle kolik bir bebeğiniz varsa bu konuda kendinizi suçlamamalısınız. Bebeklerde kolik hiç kimseden kaynaklanan bir durum değildir.
Bununla birlikte bebeklerde kolik için bazı olası sebeplerden söz edebiliriz:
Aşırı Uyarılma
Yeni doğan bebeklerin uyurken veya yemek yerken çevreden rahatsız olmamaları için bazı dahili mekanizmaları vardır. Ne var ki yaklaşık 1 aylık olduklarında bu mekanizmalar ortadan kalkar ve bebekler etraflarına karşı daha duyarlı hale gelmeye başlarlar. Hissettikleri bu yeni duygular ve yeni uyaranlar bazen onlara çok fazla gelebilir ve bebeğin yorulmasına yol açabilir. Bebek içinde bulunduğu stresten kurtulmak için ağlayabilir. Bu teoriye göre bebek çevresel uyaranlara alıştığında yani yaklaşık 10-12 haftalık iken kolik de ortadan kalkar.
Sindirim Sisteminin Olgunlaşmamış Olması
Yeni doğan bir bebeğin henüz yeni olgunlaşmakta olan sindirim sistemi için gıdaları sindirmek oldukça zorlu bir görevdir. Gıdalar bebekte gaz yapabilir ve bu da ağlama krizlerine yol açabilir.
Bebeklerde asit reflü
Araştırmalar asit reflü (GERD) hastalığının bebeklerde kolik tetikleyicisi olabileceğini göstermektedir. Bebeklerde asit reflü genellikle özofageal sfinkterin, yani mide asidinin boğaza ve ağıza çıkmasını engelleyen kasın tam olarak gelişmemiş olmasından kaynaklanır. Bebeklerde asit reflü belirtileri sürekli kusma, az yeme ve yemeklerden sonra huzursuzluk hissetmedir. Bebeklerde asit reflü genellikle 1 yaşını doldurmadan ortadan kalkar.
Gıda Alerjileri veya Hassasiyeti
Bazı uzmanlar kolik durumunun bebeğin bebek mamalarındaki süt proteinine alerjisi olmasından kaynaklanabileceğini düşünmektedir. Nadiren de olsa kolik anne sütüne gösterilen reaksiyondan da kaynaklanabilir.
Sigara Dumanı
Çeşitli çalışmalar hamilelikte veya hamilelik sonrasında sigara içen annelerin bebeklerinde koliğin daha sık görüldüğünü ortaya koymuştur. Pasif içicilik de koliğe sebep olan faktörler arasındadır.
Kolik Bebekleri Sakinleştirme Yöntemleri
- Temas kurun: Bebeği kundaklamak, giydirmek veya kucağınıza almak ona emniyet hissi verecek ve sakinleşmesine yardımcı olacaktır.
- Kundaklamak: Bir battaniyeyi hafifçe ısıtın ve bebeğinizi kundaklayın. Bu bebeğinizin kendini ana rahminde gibi hissetmesine yardımcı olacak ve gözyaşlarını dindirecektir.
- Kolik Bebek Sesleri: Elektrikli süpürge ya da saç kurutma makinesini çalıştırmayı deneyin. Bu ses onlara ana rahminde duydukları sesi hatırlatacaktır. Bunun için cep telefonunuza kolik bebek sesi uygulamaları kurabilirsiniz.
- Sakinleştirici müzikler: Ninni söylemek veya klasik müzik dinletmek bebeğin sakinleşmesine yardımcı olabilir.
- Dışarı çıkmak: Bazen sadece dışarı çıkmak bile kolik bebeklerin mucizevi şekilde sakinleşmesini sağlamaktadır. Bebek arabası ya da başka şekillerde bebeğinizi taşıyarak dışarı çıkabilirsiniz.