Enerji sistemlerinin karşılaştırılması, sistemlerin genel özelliklerine, maksimal güç ve kapasitelerine göre ve zaman bakımından yapılmalıdır.
Enerji Sistemlerinin Karşılaştırılması
Sistem | Enerji Kaynağı | O2 İhtiyacı | Enerji Üretim Hızı | ATP Üretimi |
---|---|---|---|---|
ATP - PC | Kreatin fosfat | Yok | Çok hızlı | Az - Sınırlı |
La Asit | Glikoz (glikojen) | Yok | Hızlı | Az - Sınırlı |
O2 Sistem | Glikojen + yağ + protein | Var | Yavaş | Çok - Sınırsız |
Sistem | Maksimal Güç (1dk da üretilen ATP) (mol) | Maksimal ATP üretim kapasitesi (mol) |
---|---|---|
ATP - PC | 3.6 | 0.7 |
La asit | 1.6 | 1.2 |
O2 Sistem | 1.0 | 90 |
Tablodan da görüldüğü gibi ATP-PC sistem enerji üretimi ve ATP yenileme hızı bakımından en yüksek değere sahip olsada, üretimi sınırlıdır. Aerobik sistem ise ATP’yi yavaş yenilesede (dakikada 1 mol ATP) , ATP yenileme kapasitesi çok yüksek ve enerji kaynağı (besin depoları) olduğu sürece üretimi sınırsızdır.
Sistemler ve Enerji Üretimi Süreleri
Sistem | Enerji Üretimi |
---|---|
ATP - PC | 10 - 15 saniye |
La Asit | 45 sn - 2 dakika |
O2 Sistemi | Sürekli (besin depoları bulunduğu sürece) |
Egzersizde ATP-PC 10-15 saniye süreyle, la asit sistemi 45 saniye – 2 dakika süreyle enerji üretimini karşılarsa da bu süreden sonra enerji üretiminin büyük çoğunluğu aerobik sisteme bağlıdır. Besinler bulunduğu sürece enerji üretimi devam eder.
Enerji Kaynakları ve Kalorik Eş Değerleri
Her Kg Kastaki Oran | Ürettiği Enerji Miktarı |
---|---|
4 - 6 mmol ATP | 0.04 - 0.05 kcal |
15 - 17 mmol PC | 0.15 -0.17 kcal |
19 - 23 mmol ATP + PC | 0.19 - 0.23 kcal |
13 - 15 gr glikojen | 23 - 32 kcal |
Enerji Sistemlerinin Genel Karakteristikleri
ATP-CP (Fosfojen Sistemi) | Laktik Asit Sistemi | Oksijen Sistemi |
---|---|---|
Anaerobik | Anaerobik | Aerobik |
Çok süratli | Süratli | Yavaş |
Kimyasal Yakıt CP | Besinsel yakıt: glikojen | Besinsel yakıt: glikojen, yağ |
Çok sınırlı ATP meydana gelir | Sınırlı ATP meydana gelir. | Sınırsız ATP meydana gelir. |
Kasta bulunuşu sınırlıdır. | Laktik asit oluşumu kas yorgunluğuna neden olur. | Yorgunluğa neden olan ürünler meydana gelmez |
Yüksek güç isteyen kısa süreli sürat koşularında ve sporlarında kullanılır. | 1-3 dk süren aktivitelerde kullanılır. | Uzun süren aktivitelerde kullanılır. |
Antrenörler bu sistemleri dikkate alarak antrenmanı düzenleyebilmeli ve istenilen amaca ulaşabilmelidir.