Basketbolda Aldatma Teknikleri

Bu makalede Basketbolda Aldatma teknikleri öğretilmesi amaçlanmıştır.

BASKETBOLDA ALDATMA TEKNİKLERİ

Basketbolda aldatma, daha etkili hücum yapabilmek amacıyla topla ya da topsuz olarak rakibin dengesini bozmak veya rakibi yanlış yönlendirmek için yapılan hareketler bütünüdür. Öz güveni yüksek olan oyuncuların tercih ettiği hareketlerdir.

Bir aldatmanın başarılı olabilmesi için dikkat edilecek noktalar şunlardır:

• Yapılan hareketler rakip oyuncu veya oyuncuları inandırmalı.
• Hareketin hızı değişiklik göstermeli ve kesinliği olmalı.
• Vücutla savunularak ve topla rakip arasına girilerek top korunmalı.
• Ayak oyunları iyi olmalı ve ayak rakibin dengesini bozacak yere konulmalı.
• Başarılı bir aldatma sonrası mutlaka hız değişikliği yapılmalı.
• Zamanlama iyi yapılmalı.

Aldatma Çeşitleri

a) Topsuz aldatmalar

1. Tempo değiştirerek yapılan aldatmalar
2. Yön değiştirerek yapılan aldatmalar

b) Topla aldatmalar

1. Pas aldatması
2. Dalma aldatması ve şut

3. İkili aldatma sonrası dalma veya şut

4. Şut aldatması ve geçiş

5. Drive [(Drayv) (hareket)] aldatması

6. Salıngaç adım aldatması

7. Çapraz adım aldatması

8. Baş ile yapılan sıçrama atışı aldatması

9. Top sürerek yapılan aldatmalar

a) Topsuz Aldatmalar

1. Tempo Değiştirerek Yapılan Aldatmalar

Aldatma yapacak oyuncunun koşu ve hareket anındaki hızını değiştirmesi, rakibin beklemediği bir anda olmalıdır ve aldatmayı yapan oyuncu, temposunu sürekli değiştirmelidir. Bu tempo değişimi hızlı-yavaş-hızlı veya yavaş-hızlı-yavaş şeklinde yapılabilir.

2. Yön Değiştirerek Yapılan Aldatmalar

Aldatma sağ tarafa yapılacaksa sola doğru bir adım alınarak rakibin o tarafa gelmesi sağlanır. Sol diz biraz bükülür. Bu sırada sol ayak yerden kaldırılarak sağ tarafa büyük bir adım alınır ve en hızlı şekilde sağ yöne koşulur. Top istermiş gibi yapılan kol ve el hareketleriyle aldatma hareketi kuvvetlendirilir.

Katetme Teknikleri

Savunma yapan rakip oyuncunun baskısından kurtulup takım arkadaşından pas alabilmek için yapılan katetme hareketleri, daha çok rakip pota bölgesinde kullanılsa da sahanın her bölgesinde uygulanabilir. Bu teknikler uygulanırken dizler esnek olmalıdır.

“V” Katetme Tekniği (“V” Cut)

Aldatma yapacak oyuncu, topa uzak olan tarafa doğru (dikine ya da paralel) üç dört adım koşar. Ani bir dönüşle savunma yapan oyuncudan kurtularak pas almak için rakipten uzağa doğru koşar. Yapılan aldatma hareketinde koşunun başlangıç noktası ile bitiriliş noktası “V” şeklinde olmalıdır. Dönüşten sonra koşarken rakibe uzak olan el ile top istenir ve topu alana kadar koşmaya devam edilir. Top iki elle tutulur ve kontrol altına alınır. Zemine ilk önce iç taraftaki ayak temas edecek şekilde çift zamanlı stop yapılır ve vücudun cephesi hamle yapılacak olan tarafa çevrilir.

“Arkaya” Katetme Tekniği [“Backdoor” Cut (bekdor)]

Aldatma yapacak oyuncu, rakip potanın çevresindeyken potadan uzak bölgeye üç dört adım koşar. Potaya uzak olan ayağın dış tarafından dönerek potaya doğru koşar. Dönüş yapılırken vücudun ağırlığı dönüş yapılan bacak üzerindedir. Dönüşten sonra uzak elle top istenir ve topu alana kadar koşu işlemine devam edilir. Top iki elle tutulduktan sonra şut atılabilir, pas verilebilir ya da turnike yapılabilir (Üçlü tehlike). Sıçrayarak şut atıldıysa veya turnike yapıldıysa yere dengeli inerek ribaunt için hazırlanılmalıdır.

“Verkaç” Katetme Tekniği [“Give and Go” Cut (giv end go)]

Aldatma yapacak olan oyuncu topa sahip olan oyuncudur. Takım arkadaşına pas vererek kendisine baskı yapan oyuncudan kurtulmak için gidecek olduğu tarafın tersine bir adım alır ve savunma yapan oyuncuyu o tarafa yönlendirir. Savunma yapan oyuncu istenilen tarafa gidince hızlı bir şekilde gidilecek olan tarafa doğru koşarak rakipten kurtulur. Kurtulduktan sonra rakibe uzak el ile pas ister. Top tutularak iki elle kontrol altına alındıktan sonra şut atılabilir, pas atılabilir veya turnike yapılabilir.

“Sürtünerek Kaçış” Katetme Tekniği [“Ruboff” Cut (ribaf)]

Aldatma yapacak oyuncu, kendisine baskı yapan oyuncudan kurtulmak için gidecek olduğu tarafın tersine üç dört adım koşar ve savunma yapan oyuncuyu o tarafa yönlendirir. Savunma yapan oyuncu istenilen tarafa gidince hızlı bir şekilde gidilecek olan tarafa doğru koşarak rakipten kurtulur. Bu sırada aldatma yapan oyuncunun takım arkadaşlarından biri perdeleme yapmak için yardıma gelir. Sürtünerek kaçış, aldatma yapan oyuncunun perdeleme yapan oyuncuya sürtünerek yanından geçtiği aldatma çeşididir.

b) Topla Yapılan Aldatmalar

1. Pas Aldatması

Her türlü savunmaya karşı uygulanabilen bir aldatma çeşididir. Hareket, hücum oyuncusunun topu iki el ile göğüs hizasında tutarak takım arkadaşına pas verecekmiş gibi uzatmasıyla başlar. Bu sırada yapılan aldatmanın inandırıcı olması için gözlerin aldatma yapılan tarafa bakması ve vücudun topla birlikte hareketlenmesi gerekir. Savunma oyuncusu pası engellemek için hamle yaparken dengesi bozulduğu anda diğer yöne pas verilir veya dripling yapılarak oyuncu geçilir. Aldatmayı yapan oyuncu, aldatma hareketini yaparken ayağını çok açmamalı ve aldatmadan sonra mutlaka hızlanmalıdır.

2. Dalma Aldatması ve Şut

Yakın ve baskılı savunma yapan oyunculara karşı hücum oyuncuları rahat şut pozisyonu bulamazlar. Şut pozisyonunu yakalamak için yapılan hareketlerden biri de şut aldatmasıdır. Dalma aldatması ve şut; hücum oyuncularının kendine şut pozisyonu oluşturmak ve rakibi yanıltmak için top, vücut ve sesle pozisyon değiştirerek rakibi aldatmasıdır. Top karın hizasında tutulur. Hücum oyuncusu pota yönünde herhangi bir ayakla öne doğru küçük bir adım alır ve bakışlar da aynı yöndedir. Savunma oyuncusu driplingi engellemek amacıyla geri çekildiği anda hücum
oyuncusu öne attığı adımı hızlı bir şekilde geri çekerek şut atar

3. İkili Aldatma Sonrası Dalma veya Şut

Top karın hizasında tutulur. Hücum oyuncusu, pota yönünde herhangi bir ayakla öne doğru küçük bir adım alır ve bakışlar da aynı yöndedir. Savunma oyuncusu driplingi engellemek amacıyla geri çekildiği anda hücum oyuncusu, öne attığı adımı hızlı bir şekilde geri çekerek sıçrayacakmış gibi yapar. Savunma oyuncusu bu harekete tepki gösterirse hücum oyuncusu top sürerek potaya doğru gider, tepki göstermezse sıçrayarak şut atar.

4. Şut Aldatması ve Geçiş

Uzak savunma yapan oyunculara karşı kullanılan bir tekniktir. Aldatma hareketi, öne doğru atılan küçük bir adımla başlar. Baş ve omuzların harekete katılmasıyla devam eder. Bu anda top yaklaşık olarak göğüs seviyesine getirilir. Dizler gerçek atışta olduğu gibi hafif bükülü, omuzlar yükseltilmiş olmalı ve gözler çembere bakmalıdır. Aldatmanın inandırıcılığı için çembere bakış oldukça önemlidir. Savunma oyuncusu bu anda yüksek duruşta, vücut ağırlığını öne doğru aktarmış bir pozisyon alır. Hücum oyuncusu uzun bir adımla rakibin zayıf olan tarafından geçiş yapar. Top sürerken topun öne atılan ayağın önünde olmasına ve rakipten uzak elle sürülmesine dikkat edilir.

5. Drive [(Drayv) (Hareket)] Aldatması

Basketbolda çok kullanılan aldatmalardan biri de drive aldatmasıdır. Drive aldatması, aldatma yapacak oyuncunun bir tarafa dripling yapacakmış gibi hareketlenerek savunma oyuncusunu o tarafa yönlendirip diğer tarafa yönelmesidir. Hücum oyuncusunun içeriye girmesini önlemek için aldatma yapılan tarafa hamle yapan savunma oyuncusunun tersi tarafından topla geçilmesi olarak da tanımlanabilir. Aldatma yapacak oyuncu, savunma oyuncusunu sol taraftan geçecekse ilk önce sağ tarafa doğru hamle yapar. Savunma oyuncusu topu almak için hamle yaptığında yön değiştirerek sol taraftan geçiş yapar.

6. Salıngaç Adım Aldatması

Hareket, aldatma yapacak oyuncunun pota yönüne doğru attığı büyük adımla başlar. Savunma oyuncusu bu hareketi önlemek için geriye çekildiği anda öne atılan ayak geri alınarak başlangıç anındaki pozisyona getirilir. Üçüncü adımda aynı ayak tekrar öne atılır. Bu defa ayak tekrar geri çekilmez. Bundan sonra baş ve omuz aldatmalarıyla ayak geriye gidecekmiş hissi verilerek savunma oyuncusu geçilir. Bu hareket yapılırken vücudun ağırlık merkezi arkada olup top kalça hizasında veya daha alçakta, hareket eden ayağın dış kısmında bulundurulur.

7. Çapraz Adım Aldatması

Yakın savunma yapan ve hücum oyuncusunun tek tarafını savunan oyunculara karşı uygulanan etkili bir aldatma çeşididir. Top sürerken sağ elini kullananlar için sağ ayak sabit, sol ayak oyun ayağıdır. Aldatma yapacak oyuncu, sol ön çapraza doğru kısa bir adım atar. Aldatma hareketinin inandırıcılığını artırmak için top da aynı yönde hareket ettirilir. Savunma yapan oyuncu hareketi engellemek için o tarafa hamle yaptığı anda hızlı bir şekilde sol ayakla sağ tarafa büyük bir çapraz adım atılır. Top, sol ayak ve sol el ile korunarak hareket tamamlanmış olur.

8. Baş ile Yapılan Sıçrama Atışı Aldatması

Genellikle pota altında yakın savunma yapan oyunculara karşı kullanılan bir aldatma çeşididir. Baş ile yapılan sıçrama aldatmasında top göğüs hizasında, gövde hafif öne eğik ve dizler bükülüdür. Aldatma yapacak oyuncu başını aniden kaldırarak çembere bakar. Savunma oyuncusu topun potaya atılmasını engellemek amacıyla sıçrama yapar. Aldatma yapan oyuncu savunma oyuncusunun yere düşüşü anında sıçrama yaparak atışını yapar. Sıçramanın iyi olabilmesi için dizlerin bükülü olması önemlidir.

9. Top Sürerek Yapılan Aldatmalar

• Hızlanma ve Yavaşlama

Hızlanma ve yavaşlama aldatması yapacak hücum oyuncusu hızlı driplingle savunma oyuncusuna yaklaşırken durup aniden hızlandığında savunma oyuncusunun dengesi bozulur. Hücum  yuncusu, patlayıcı biçimde hızlanarak savunma oyuncusunu geçer. Aldatma yapan oyuncu, hızlı bir şekilde yere yaklaşır ve topu koruyarak savunma oyuncusunu geçer.

Önden El Değiştirme

Bu aldatma şekli geniş alanda ve yüksek hızda mesafe alındığında daha çok uygulanır. Hücum oyuncusu, önden el değiştirme aldatmasıyla savunma oyuncusunun koruduğu tarafın tersinden kolayca geçebilir. Aldatma yapacak oyuncu, sağ elle dripling yapıyorsa sol elle topu korur. Topu daha rahat koruyabilmek için sol ayak bir adım öne atılır. Alçak dripling yapılırken top sağ elden sol ele geçirilir. Bu sırada mesafe kazanmak için sol ayak geriye kaydırılır ve vücutla yüklenilerek savunma oyuncusu geçilir. Hızlı hücum yapıldığında savunma oyuncusunu daha çabuk geçebilmek için ayakların pozisyonu birbirine paralel olabilir.

Bacak Arasından Geçirerek El Değiştirme

Oyuncunun sağ elle dripling yaparken topu bacaklarının arasından geçirip sol elle alması şeklinde yapılan el değiştirme hareketidir. Oyuncu sağ elle dripling yapıyorsa sol elle topu korur ve sol ayak önde, sağ bacak arkada bulunur. Alçak dripling pozisyonundayken top iki bacak arasından geçirilerek sağ elden sol ele alınır. Bu sırada önde olan sol ayak, mesafe kazanmak veya topu almak için hamle yapacak savunma oyuncusundan korumak amacıyla geriye doğru çekilir. Top sol ele alındıktan sonra sağ bacak savunmanın yanına atılır, vücut öne eğilir ve hızlanarak savunma geçilir.

Arkadan El Değiştirme

Bu aldatma şekli savunmacıların birden fazla olduğu durumlarda ve topa sahip oyuncuya sıkıştırma yapıldığında kullanılır. Arkadan el değiştirme aldatması, topun dripling yapılan eldeyken vücudun arkasından diğer ele alınmasıdır. Oyuncu sağ eliyle dripling yapıyorsa sol eliyle topu korur ve ayaklar birbirine paralel pozisyondadır. Top vücudun arkasından sağ elden sol ele alınır. Bu esnada gidilecek yönün tersindeki ayak öne alınır ve hızlanılır.

Rivors (Ters Dönerek El Değiştirme)

Rivors hareketi genellikle forvetlerin ve oyun kurucuların (guardların) kullandığı bir aldatma şeklidir. Hareketin temelinde 270 derece dönüş vardır. Bu hareket doğru ve hızlı bir şekilde yapıldığında hücum oyuncusu vücudunu topla savunma oyuncusu arasına koyduğu için savunma oyuncusunun topa müdahale etmesi çok zordur. Hareket yapılırken sırtı dönük oyuncuya savunma oyuncularının sıkıştırma yapması, bu aldatmanın dezavantajıdır. Sağ elle top sürme yapılıyorsa sol ayak öne ve rakibin iki bacağının ortasına konur. Sağ ayak ile dönüş
yapılmaya başlanırken hücum oyuncusunun sırtı savunma oyuncusuna döner. Dönüş sırasında hücum oyuncusunun vücudu topla savunma oyuncusunun arasına girer. Hücum oyuncusunun vücudunu kullanması ve savunma oyuncusundan uzaklaşmasıyla topun kontrolü sağlanır. Dönüş tamamlandıktan sonra top sol ele alınır ve hız artırılarak savunma oyuncusu geçilir. Aldatmanın savunma oyuncusu karşısında etkili olabilmesi için ayak dönüşleri mutlaka hızlı yapılmalıdır.